Sri Lanka – Đảo ngọc Phật giáo, xá lợi trường tồn

Sri Lanka – hòn đảo ngọc của Ấn Độ Dương – được coi là một trong những chiếc nôi vững chắc nhất của Phật giáo Theravāda trên toàn thế giới. Nguồn gốc của Phật giáo tại nơi đây gắn liền với công cuộc hoằng truyền của vua A Dục (Ashoka) vào thế kỷ III trước Công nguyên. Sau khi trở thành một vị vua hộ trì Tam bảo, Ashoka đã cử phái đoàn truyền giáo đi khắp bốn phương. Con trai ngài, Hoàng tử Mahinda, được cử sang Sri Lanka để gặp gỡ và cảm hóa vua Devanampiya Tissa. Theo sử liệu, tại núi Mihintale, Mahinda đã thuyết pháp, khiến nhà vua cùng triều đình quy y Tam bảo. Ít lâu sau, công chúa Sanghamitta – con gái vua A Dục – cũng đến Sri Lanka, mang theo cành cây bồ-đề từ Bodh Gaya, Ấn Độ. Cành cây ấy được trồng tại Anuradhapura và nay trở thành Sri Maha Bodhi, một trong những biểu tượng thiêng liêng nhất của Phật giáo, được tôn thờ suốt hơn 2.000 năm qua

Từ khởi nguồn đó, Phật giáo nhanh chóng trở thành quốc giáo, được các triều đại vua Sri Lanka xem như nền tảng của quốc gia. Vua Dutugemunu (thế kỷ II TCN) đã cho xây dựng nhiều công trình Phật giáo đồ sộ tại Anuradhapura, trong đó có bảo tháp Ruwanwelisaya lộng lẫy. Triều đại Polonnaruwa tiếp nối truyền thống, với sự bảo trợ mạnh mẽ dành cho Tăng đoàn. Đặc biệt, Sri Lanka là nơi Tam Tạng Pali lần đầu tiên được ghi chép bằng văn tự vào thế kỷ I TCN tại Aluvihara, nhằm bảo tồn giáo pháp trước biến động chính trị và thiên tai. Đây là bước ngoặt quan trọng, giúp kinh điển Phật giáo Nam truyền được lưu giữ trọn vẹn đến tận ngày nay.

Qua các thế kỷ, Sri Lanka trở thành trung tâm học thuật Phật giáo hàng đầu, nơi hình thành các trường phái và tu viện lớn như Mahāvihāra, Abhayagiri và Jetavana. Các học giả, dịch giả và cao tăng từ đây đã góp phần lan tỏa Phật pháp ra nhiều vùng khác như Myanmar, Thái Lan, Campuchia và Lào. Trong thời kỳ thực dân Bồ Đào Nha, Hà Lan và Anh đô hộ, Phật giáo từng bị suy giảm, nhưng các phong trào chấn hưng mạnh mẽ vào thế kỷ XIX–XX, với những nhân vật như Đại đức Anagarika Dharmapala, đã vực dậy vị thế Phật giáo, đồng thời thúc đẩy sự gắn kết với phong trào Phật giáo toàn cầu.

Trong xã hội Sri Lanka, Phật giáo không chỉ là tôn giáo mà còn là cội nguồn văn hóa. Các nhà sư giữ vai trò dẫn dắt tinh thần, giáo dục đạo đức, và có ảnh hưởng sâu rộng trong các sinh hoạt cộng đồng. Lễ hội Phật giáo lớn nhất là Vesak, kỷ niệm ngày đản sinh, thành đạo và nhập Niết-bàn của Đức Phật, luôn được tổ chức trọng thể với đèn hoa, nghi lễ tụng kinh, bố thí, tạo nên một không gian thiêng liêng và hân hoan khắp cả nước. Bên cạnh đó, truyền thống cúng dường, bảo trợ chùa chiền, gửi con em vào tu học ngắn hạn vẫn duy trì đều đặn qua nhiều thế hệ.

Ngày nay, Sri Lanka tự hào sở hữu hàng loạt di sản Phật giáo được UNESCO công nhận, như thành cổ Anuradhapura, Polonnaruwa, Sigiriya, Kandy với chùa Răng Phật (Sri Dalada Maligawa) – nơi lưu giữ xá lợi răng Đức Phật, được xem là biểu tượng của quyền lực và sự chính thống của hoàng quyền. Dù trải qua chiến tranh và khó khăn kinh tế, Phật giáo vẫn là trụ cột tinh thần của người dân, chiếm đa số dân số quốc gia. Các tu viện, đại học Phật giáo và trung tâm nghiên cứu tiếp tục phát triển, biến Sri Lanka thành điểm đến hành hương và học tập Phật pháp lớn nhất trong thế giới Theravāda.

Bước chân đến Sri Lanka, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của những ngôi tháp cổ kính, những tượng Phật uy nghi giữa thiên nhiên, mà còn cảm nhận một xã hội nơi Phật pháp thấm đẫm từng khoảnh khắc đời sống. Từ ánh mắt hiền hòa của các nhà sư, dòng người thành kính lễ bái dưới gốc cây bồ-đề ngàn năm, cho đến những đoàn rước linh thiêng trong lễ hội Kandy Esala Perahera… tất cả đều cho thấy rằng Sri Lanka chính là một “hòn đảo Phật pháp”, nơi giáo lý từ bi và trí tuệ của Đức Phật vẫn đang sống động qua từng nhịp thở của dân tộc này.

CÂY BỒ ĐỀ TỪ ĐẤT PHẬT HƠN 2800 TUỔI - CỘI NGUỒN CỦA PHẬT PHÁP TẠI SRILANKA

Cây Đại Bồ đề - click để phóng to

📘 Xin tham khảo thêm về đất nước Bhuatan từ trang web của Cục du lịch bhutan: ( 📘vào đây tham khảo thêm về Srilanka

📘 Đọc toàn văn cuốn sách: rel="noopener">Đức Phật Lịch Sử (bản PDF)

📥 Tải về bản PDF