Lịch sử thành Vương Xá

Vương Xá (tiếng Ấn là Ràjagriha) là thành cổ nhất ở Ấn Ðộ. Theo tập Ràmàyana, thành này do vua Vasu lập ra và đặt tên là Vasumati. Ðến đời Đức Phật, được gọi là Vương xa, vì rất nhiều cung điện được xây dựng tại đây. Ràja nghĩa là Vương Griha nghĩa là Xá, gọi chung là Vương xá. Thành này nổi tiếng khắp Ấn Ðộ vì là kinh đô xứ Ma-kiệt-đà. Theo ngài Buddhaghosa (Phật Âm) thành này có đến 32 cửa chính và 64 cửa phụ. Sau khi Vua A-xà-thế (Ajatasatru) xây thành Pàtaliputra bên bờ sông Hằng (hiệ còn một vài di tích tại Patna, thủ đô của Bihar) thì thanh Vương xá mất dần địa vị quan trọng. Ðức Phật đến thành Vương Xá nhiều lần. Trước khi Ðắc đạo, Đức Phật có đến khất thực xung quanh thành. Ðược biết Ngài là Thái tử của dòng Thích Ca, Vua Tần-bà-sa-la (Bimbisara) đã yết kiến ngài và Ngài đã hứa sau khi đắc đạo sẽ trở về giáo hóa cho nhà Vua. Ðức Phật thường ở nhiều nơi trong thành này. Chỗ Ngài thích nhất là núi Linh-Thứu (Gridharakuta) hoặc ở Trúc Lâm tịnh xá (Trúc Lâm Tịnh Xá) do vua Tần bà Sa la cúng dường.

CÁC PHẬT TÍCH LIÊN QUAN ĐẾN THÀNH VƯƠNG XÁ

Trúc Lâm Tịnh Xá

Tháp gặp gỡ ở gần cổng thành—Nơi kỷ niệm Thái Tử Sĩ Đạt Đa

 trên đường tầm Đạo gặp vua Tần bà Sa La

Di tích Trúc Lâm Tịnh Xá

Trúc-lâm, một khu tịnh xá rộng lớn gần thành Vương-Xá, do Vua Tần-bà-sa-la cúng hiến cho Phật và chúng Tăng. Trong khu vườn này cây cối được sửa sang ngay thẳng, hoa lá tươi xanh, có nhiều bụi tre già lớn ở phía trong. Có lẽ vì thế mà được gọi là Trúc Lâm tịnh xá. Một hồ nhỏ, nước trong xanh, nghiêng mình soi bóng những hàng cây, được xem là hồ Kalandaka, nơi Ðức Phật thường tắm. Ngài Huyền Trang có nói đến hồ này trong ký sự. Bên hồ có một tượng Phật đứng trong một ngôi tháp trống vuông do Chính phủ Ấn dựng lên để kỷ niệm. Ngài Huyền Trang còn cho biết thêm rằng Trúc Lâm tịnh xá cách cửa thành phía Bắc độ một dặm. Rất nhiều khóm tre mọc khắp vùng, Đức Phật ở nhiều tháng tại tịnh xá này. Sau đây là một vài bộ kinh được Phật thuyết tại đây: Mahàkassapa, Mahamoggallana và Mahacun-dabhojihangasutta. Trúc lâm Tịnh Xá cũng chính là nơi ngài Mục-kiền-liên bị ngoại đạo ám sát và Đức Phật đã chỉ cho một chỗ để xây dựng một ngôi tháp thờ Ngài.

Các búi trúc to vẫn còn trong di tích và hiện nay, khu vườn này thuộc về bộ Lâm nghiệp và rừng Ấn Độ

Tượng Phật do chính Phủ Ấn Độ xây trong khu vườn

Đây chính là nơi vua con A Xà Thế giam giữ vua cha là Vua Tần Bà Sa La sau khi lật đổ vua cha. Truyền thuyết kể lại rằng Thái Tử A Xà Thế vì nóng lòng lên ngôi thay thế vua cha đã cấu kết với Đề bà Đạt Đa tiến hành tiếm ngôi. Sau khi tiếm ngôi, ông liền giam cha mình vào ngục thất. Vua Tần Bà Sa La chỉ xin với con là giam giữ ông ở nơi, mà ông có thể hàng ngày nhìn thấy Đức Phật. Theo nguyện vọng này, Vua A Xà Thế xây dựng tù ngục này để giam giữa vua cha cho đến chết. Từ nhà ngục, ta có thể thấy Núi Linh Thứu, nơi hàng ngày Đức Phật thuyết Pháp

Sau khi cướp ngôi và hãm hại vua cha tần Bà Xa La, vua A Xà Thế cũng hồi tâm và quy y theo Phật. Sau khi Phật nhập niết bàn, Vua A Xà Thế cũng được chia 1/8 Xá lợi Phật và ông đem về, dựng lên tháp này để an trí. Cho đến đời vua A Dục (300 năm sau khi Phật nhập diệt), Vua A dục cho khai quật tháp và mang xá lợi đi an trí tại một nơi khác vì lúc đó, Thành Vương Xá không còn là thủ đô  nữa.

Một đoạn tường thành trong kinh thành Vương Xá xưa của Vua A xà Thế

Đây là di tích tịnh xá do Bác sĩ Kỳ bạt—người là ngự y của vua Tần bà Sa La đươc giao trọng trách chữa bệnh cho Đức Phật và Tăng đoàn. Ngài đã phát nguyện chữa bệnh miễn phí suốt đời cho tăng đoàn và cúng dường Đức Phật ngôi tịnh xá này vì ngài thấy Đức Phật hay dừng chân tại vườn xoài này mỗi khí lên núi Linh Thứu.

Đường vào thành Vương Xá ngày nay và dấu tích tường thành từ xa xưa được tu bổ lại

22 năm chuyên trách hành Hương Phật tích Ấn Độ, Nepal